We use cookies to distinguish you from other users and to provide you with a better experience on our websites. Close this message to accept cookies or find out how to manage your cookie settings.
Published online by Cambridge University Press: 21 March 2016
The Reformation in the Low Countries fascinates both church historians and general historians. Religious change and political revolution went hand in hand. The history of the Reformation is an integral part of the history of the birth of the Dutch nation. Although well-researched, its attraction is renewed with each successive historiographical fashion.
1 Cf. the standard overview of Dutch church history: Otto J. de Jong, Nederlandse kerkgeschiedenis (Nijkerk, 1972). Attempts at synopsis: J. van den Berg, ‘Die plurailistische Gestalt des kirchlichen Lebens in den Nederiänden, 1574–1974’, in J. van den Berg and J. P. van Dooren, eds, Pietismus und Reveil. Referate der internationalen Tagung, Der Pietismus in den Niederlädnden und seine internationalen Beziehungen, Zeist, 18.-22 Juni 1974, Kerkhistorische Bijdragen, 7 (Leiden, 1978), pp. 1-21; C. Augustijn, ‘Niederlände’, Theologische Realenzyklopädie (in press).
2 Cf. the new Algemene geschiedenis der Nederlanden, 15 vols (Haarlem, 1978-83).
3 Woltjer, J.J., ‘De plaats van de calvinisten in de Nederlandse samenleving’, De zeventiende eeuw, 10 (1994), pp. 3–23.Google Scholar
4 C. Augustijn, ‘Niederlände’.
5 Examples in Spaans, Joke, Haarlem na de Reformatie. Stedelijke cultuur en kerkelijk leven 1577-1620 (The Hague, 1989), pp. 195–7.Google Scholar
6 Lieburg, F. A. van, ‘Het gereformeerde conventikelwezen in de classis Dordrecht in de zeventiende en achttiende eeuw’, Holland, 23 (1991), pp. 2–21.Google Scholar
7 Reitsma, J. and Lindeboom, J., Geschiedenis van den hervorming en de hervormde kerk der Nederlanden (The Hague, 1949), pp. 324–37 CrossRefGoogle Scholar. Examples of calling exponents of different schools in equal numbers in: Contracten van correspondent en andere bijdragen tot de geschiedenis van het ambtsbejag in de Republiek der Verenigde Nederlanden, ed. with an introduction by J. de Witte van Citters (The Hague, 1873), pp. 310-26.
8 Standard overviews: Rogier, L.J., Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nedertand in de 16e en 17e eeuw, 3 vols (Amsterdam, 1945-7)Google Scholar; P. Polman, Katholiek Nederland in de achttiende eeuw, 3 vols, (Hilversum, 1968).
9 Spaans, Joke, ‘Katholieken onder curatele. Katholieke armenzorg als ingang voor overheidsbemoeienis in Haarlem in de achttiende eeuw’, Trajecta, 3 (1994), pp. 110—30.Google Scholar
10 Zijpp, N. van der, Geschiedenis der doopsgezinden in Nederland (Arnhem, 1952)Google Scholar.
11 Loosjes, J., Geschiedenis der Luthersche kerk in de Nederlandett (The Hague, 1921).CrossRefGoogle Scholar
12 Fuks-Mansfeld, R. G., De Sefardim in Amsterdam tot 1795. Aspecten van een joodse minderheid in een Hollandse stad (Hilversum, 1989), pp. 132–8.Google Scholar Ms. Fuks explains this from the strong Iberian cultural identity of the Sephardic Jews. The wishes of the Amsterdam magistrate may have had some influence too.
13 Roodenburg, Herman, Onder censuur. De kerkelijk tucht in de gereformeerde gemeente pan Amsterdam, 1578-1700 (Hilversum, 1990), pp. 135–41.Google Scholar
14 Spaans, ‘Katholieken onder curatele’.
15 Peter van Rooden, ‘Dissenters en bededagen. Civil religion ten tijde van de Republiek’, Bijdragen en mededelingen betreffende degeschiedenis der Nederianden, 107 (1992), pp. 703-12.
16 Slee, J. C. van, De Rijnsburger Collegianten: een geschiedkundig onderzoek (Haarlem, 1895)Google Scholar; Lütjeharms, W., Het philadelphisch-oecumenisch streven der Hernhuners in de Nederlanden in de achttiende eeuw (Zeist, 1935).Google Scholar
17 The history of Socinianism in the Netherlands is usually seen exclusively as part of the history of ideas, cf. W.J. Kühler, Het socinianisme in Nederland (Leiden, 1912).
18 Socinianism may well have functioned for Protestant rulers in a way not unlike Jansenism for their Catholic counterparts.
