Hostname: page-component-76fb5796d-vvkck Total loading time: 0 Render date: 2024-04-25T10:28:08.810Z Has data issue: false hasContentIssue false

The Oldest Text of the ‘Constitutum Constantini’

Published online by Cambridge University Press:  04 August 2017

Schafer Williams*
Affiliation:
University of Massachusetts, Amherst

Extract

In a century of steady expansion of medieval studies, interest in the Donation of Constantine (more correctly Constitutum Constantini) has waxed and waned. At this point, scholarly judgment has settled on a number of positions which may be said to be canonized or have passed into an opinio communis of medievalists. This body of received data has been sifted most recently by Wolfgang Gericke, who, after judicious summary of the important preceeding literature, has invited us to consider a new thesis to explain the genesis and development of this most contentious document.

Type
Miscellany
Copyright
Copyright © Fordham University Press 

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

1 Gericke, W, ‘Wann entstand die Konstantinische Schenkung?’ Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte, Kan. Abt. 43 (1957) 288. For criticism see Fuhrmann, H., ‘Konstantinische Schenkung und Silvesterlegende in neuer Sicht,’ Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters 15 (1959) 523-540; reply by Gericke, , Zeitschrift 47 (1961) 293-304.Google Scholar

2 The present writer is making a study of the text ‘translated from the Greek’ by Bartholomaeus Picernus de Monte Arduo. This text contains the largest amount of accretions of any text presently known. For the editions see Benzing, Josef, Ulrich von Hutten und seine Drucker (Beiträge zum Buch- und Bibliothekswesen 6; Wiesbaden 1956) 118121.Google Scholar

3 Decretales Pseudo-Isidorianae et Capitula Angilramni (Lipsiae 1863).Google Scholar

4 All the Paris MSS belong to the fonds latin. Our BN 9623 is cited by Hinschius, Grauert, and Zeumer as Paris inter Suppl. Lat. 840. Likewise, all three writers cite our Bamberg MS (formerly P. I. 8) as C. 47, and our Köln MS (= Dombibl. 114 = Grossherzogl. Hessische Hofbibl. 114 [2113]) as Darmstadt or Darmstadensis 114.Google Scholar

5 ‘Die Konstantinische Schenkung’ Historisches Jahrbuch (1882) 329.Google Scholar

6 (Berlin 1888) 3960.Google Scholar

7 The MSS he divided into Classes A, B, and C, with A class containing the best MSS: to wit, BN 2777. BN 1455, and Bamberg Can. 4 first text (fols. 3r-6v). His B class contained MSS BN 9629 (olim Paris Supp. Lat. 840) and Trier Stadtbibl. LXXI, and his C class contained five MSS of Hinschius's short form of the Constitutum: BN 4280AA, Bamberg Can. 4 second text (fols. 114r-115v), St. Gall 670, Köln Dombibl. 114, Lucca Cap. 123 Plut. II.Google Scholar

8 Williams, S., ‘The Pseudo-Isidorian Problem Today,’ Speculum 29 (1954) 706, with reference to Fr. Silva-Tarouca's remarks calling for a new edition. A full catalogue, Codices Pseudo-Isidoriani: A Paleographic-Historical Study of the Manuscripts of the False Decretals will be published in the Subsidia series of the Monumenta iuris canonici. Google Scholar

9 The writer offers his thanks to the Teachers Research Fund of the University of Massachusetts for making possible a part-time assistant; to Professor Bernhard Bischoff for his judgment on these MSS; and to Professor Stephan Kuttner who took precious time from a stay in Rome to examine Vat. Lat. 630 and answer my questions.Google Scholar

8 sanctistissimo Dac 9 pape C 13 romanae] rome C eclesiae D 14 constructionem CDac 15 in1 om. C orbęo C 18 et om. C 22 siluestrio Bc 22-3 pontifice BD 23 papa BD, pape C 25-6 agnitionem] imaginem D 26 populorum paganorum Bac 27 instuduit B nostra om. B, nostra studuit propagate CD 29 nostro et oratore tr. D siluestrio B 30 docti sumus] edoctissimus C, edocti sumus D 31 instruendas super ras. (instru//e//das) Dc 33 difusam C annuntiantes AcDac, annunciantes C 35 significamus Dac 36 simulachrisque Dc 37 ab om. C 38 satane C 40 id] hic B Google Scholar

45 dominum] deum B creata sunt omnia] omnia facta sunt D 47 creature B hos] hoc est CD 50 christo iesu tr. D 51 forme B 51-3 Nam deus semper sapiens edidit ex semper quod deus semper (ex se per (om. C) quod semper erat Dc) gignenda (ad add. Dc) sęocula uerbum Dac 53 secula C quado Dac 56 sua Bac archano C, arcano D misterio C per] perer D 59 suam om. Bac 60 hunc] que add. Dc paradiso C uoluntatis B 61 antiqus D post inuidens rasura B 63 exsulem Dc efficit C 65 ut] aut C 66 culture creature B 67 quatinus C 68 hos eos] os eius Dac, hos eis C uoluerit BCDac irretire Ac 70 misertos Cac plasme B 71 future B ad ante aduentum add. CDac 73 annuncians C 73-4 unigenitum filium suum tr. C, filium suum unigenitum tr. D 74 quid scendens Bac 76-7 habitabit Dac caepit C, cepit Dac 78 quod] non add. A supra lin., CD Deus perfectus et homo perfectus Dc .Google Scholar

79 perfaciens B humanes Dac 80-1 uerbum uerbum] uerum uerum BC 81-2 predicantem — deum om. D (homoioteleuton) 81 siluestrio B 82 uerum2] uerbum D 84-5 multitudone Cac 85 coruscauit BCDc, coruscat Dac dominum] deum add. BC, nostrum add. D 87 tercia C a om. Bac 88 assumptum AcC 89 patris om. Dac uenturus Dac 90 imperium Dac imperii Dc 91 hortodoxa C, orthodoxa D siluestrio B 92 exhortantes D 95 beatissimi] baptismi AcCD et] per Dc 96 cum] deo add. D 97 in om. BCD 98 pater om. D 99 dominus] deus add. BCD 100 sancto B 101 abstractum CD 102 ad ignitionem] agnitionem BCD 103 peruenisse Ac 104 squalores Dac ei] mei AcCD 105 curam C 106 Nec unius] uel ullius add. Ac, Ne unus C pro meriti in] cura promeruim Ac, pro merui D 108 mihi fieri om. Bac 108-9 compleri hunc innocentium] comple infantium Bac 109 sanguinem C calente et tr. D Google Scholar

110 aggregatis AcDc 111-2 sacrilegii Ac, sacrelegi C 112 matari Bac, mactare Dc 114 exorruit C, exhorruit D 115 eas] eos BC illos] illis AcD restituti Dac praecipimus Dac, praecipi Dc 116 uehiculis B, ueiculis C, uiiculis Dac 118 nocturno nobis facto (facta Cac) silentio CD 120-1 efusionem Cac 121 missi sumus] misimus B 125 sareptem B, soracten CD 126 latebras CD 127 adduxeris] ad praem. C pietatis BD, piaetatis C ostendat Dac 128 te1 om. BC tercio C mers//t t B (rasura) 129 deserat Dac lepręo C, lepre D dum] cum CD 130 uicissitudine C saluatore C compensa AcD 131 aeclesiae C, terrae Bac, ecclesiae Bc 132 ac Bac 133 omnis supersticionem C, omni superstione Dac 135 attingas AcC 136 quod (ad add. Dc) apostolis a sanctis tr. D 137 et] ad add. B, ut add. C patrem C 138 illuminatore AcCD siluestrio B 139 percontatique Dc 140 Ille] Illo Dc uero] ait add. D 141 christi] respondit marg. add. A deos om. Cac 142 rursus D coepimus BCDc .Google Scholar

143 istorum] ipsorum CD imaginem expressam CD, imaginem Xpi iam B 143-4 aberet Dac 144 hos esse quos] hoc esse quod CD reuelatio AcBCD 144-5 ducuerat Cac 145 ante pater rasura B imaginem BC, imagines D 149 satrapis Dc 150 hisdem B 151 roma B uobis Dac 151-2 poenitentięo Dc 152 ante nostrum rasura B laterenense Dac 153 cilitio Dac, concilio C impiae BCac atque] quae Bac 154 iniustae C, iniuste D ienuniis D 155 apud] a piu Dac 156-7 inpositiones C, impositionem D 157 ad] id add. C pręosulem super ras. (pręos/////) Dc 158 uel] in add. B 159 me om. Dac 163 professus sum] professum Bac 164 unda AcBCD 164-5 unda — me in om. et suppl. marg. B 165 manum D 166 contingere C, contingentem D D aqua] de qua Ac, BCD 168 uenerabile Bac 169 indutos Dc spiritus sancti tr. CD inconsignationem] in me consignatione BC, consignationem Dac, consignationi Dc 170 unctionem BacD Google Scholar

173 consignationem D cunctusque CD, cuntis Bac cleros C 175 diae pręoceptum babtismatis misterium C 178 ueritatem] uel trinitatem marg. add. Ac, trinitatem CD 179 trinitatem B 180 hactenus AcDc colui] euolui C dęomonia] et add. Dc 181 comprobantur AcDac 183 isdem] saluator noster add. Cac 186-7 preualebunt C 187 eam] de clauibus regni cęolestis add. marg. Cc 188 quid] quod D 189 adiuncxit C, adiunexit D inquiens] et tibi dabo claues regni caelorum (cęolorum et CD) add. BCD 190 et1 om. CD caelis] et quodcumque solueris (soluerit D) super terram erit solutum (et add. B) in caelis add. BCD 191 et2 om. D et3 om. D, uel Dc 193 integręo me D, integerrime Ac, integerrime C 194 restitutum] redditum D et hic desinunt CD 196 imperium B 196-7 subiacenti B 200 serenitates B 207 gloriose Ac, gloriosae B 208 altare Ac .Google Scholar

210 tieneat B 211 alexandrinam Ac 212 hierosolimitanam B 214 qui pro temprum bis Bac, qui pro temprum Bc 217 stabilitate B 220 apostolatu B 222 morte Bac sui quae Bac, sui que Bc domino AcB 226 querant B 230 nationum super ras. (nation ///) Bc 232 lateranense AcB saluatore B domino] deo add. B 234 cophinos super ras. (cophin//s) Bc 235 asportasse] has portasse B 236 uerticem omnium] uertice montium B 239 primorum Ac 241 magna B 242 nulla Ac 243 auri B 246 p//ssession//n B (ras.) Google Scholar

247 diuersas B nostram imperialem iussionem Ac 248 sacratam] sacras tam B 249 iudaea gretia B 250 largitatem B 252 siluestrii B pontifices Bac 254 exhortantes Ac 258 sanitate B 258-9 effecit AcB 260 siluestrio B 267 superhumerale Ac, perumeralem Bac, superumeralem Bc qui] quod Ac 268 assolet Ac 271 sceptra] scripta B 272 banda] blanda Bac 273 imperialis] imperiali Bac 278 idem] id est B 280 promulgantes B 283 excubiarum Ac 285 amplissimum pontificale Ac profulgeat B 287 id est] idem B colore] eorum add. B Google Scholar

288 post equitari quinque lineas erasit, exinde prosequitur et sicut B post senatus rasura unius verbi B 290 illustrari Ac 292 siluestrio urbis romanęo B 295-6 eandem magnam dei catholicam et apostolicam ecclesiam ex nostros inclytu B 299-300 hisdem] isdem Ac 302 corona B 303 pretiosissimis Ac 306 passus] pas Bac 310 equi] aequi B stratoris AcB 311 eadem] eodem Bc 312 ut] uti AcB 315 nostrum] lateranense add. Ac 316 romanęo Ac 317 prouintias B 318 siluestrio B 319 papa B 319-20 eius uel del. Ac 320 ditioni B 321 imperiali AcB 322 disponendum Ac 323 iure B 324 prospeximus Ac 325 orientalibus transmutari B, super ras. Ac .Google Scholar

327 aedificare B 333 illibata Ac 341 quoquomodo Ac, B imperiale B 343 aut] ac Bac 346 condemnationibus B 351 decreti super ras. (de////) Bc 352 uenerandum super ras. (uen///dum) Bc 353 apostolos pondentes Bac 355 relinqui AcB 356 patri] beatissimo praem. B 357 eiusque] eius quae B 359 possidendam B 361 die om. Bac 362 apriliarum domno B Google Scholar