2 results
Jewish Tango and the Question of Identity
- Edited by Julia Hoczyk, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warsaw, Wojciech Klimczyk, Jagiellonian University, Krakow
-
- Book:
- Re-writing Dance Modernism: Networks
- Published by:
- Jagiellonian University Press
- Published online:
- 01 March 2024
- Print publication:
- 31 March 2023, pp 485-508
-
- Chapter
- Export citation
-
Summary
The dynamic changes that occurred in dance aesthetics and kinaesthetic techniques in the first two decades of the twentieth century were most visible in Germany and France. These two countries were the first ones to witness the emergence of the choreographies that anticipated modernist dance styles and genres, which took place against the broad background of the avant-garde movement in various forms of art. Furthermore, Germany and France were the countries where the foundations of new movement theories were laid that not only concerned artistic dance but also popular body culture. Thus, it is no wonder that artists from these countries were most open to influences from North America and they knew how to use them to reform dance on the old continent. The increasingly numerous German and French dance companies and schools were very successful in attracting artists from other countries and especially from Central and Eastern Europe, where many nations, including Poland, did not have their own independent states, or even their own national cultural institutions. Therefore, one may argue that till the end of the Great War, the channels through which the ideas and techniques of modernist dance were spread were rather limited and unidirectional, as dance practitioners from Central and Eastern Europe educated themselves and developed their dance techniques in Western European centers, where they created their own concepts of stage movement and where they usually continued their dance careers. Rudolf Laban was born in Presburg (Bratislava) in what is now Slovakia; Rosalia Chladek came from Brünn (Brno) in the Czech Republic; Warsaw was Marie Rambert's city of birth; Vaslav Nijinsky, who had Polish parents, was born in Kiev in Ukraine, while his sister Bronislava – in Minsk in Belarus, to name but a few examples. Thus, due to the artists’ migration to German and French cultural centers, European modernist dance was from the very beginning a transnational and transcultural phenomenon.
The situation changed dramatically in 1918, when the war ended and the political map of Europe was radically redrawn. The regaining of independence by, for instance, Poland, Ukraine, Lithuania, and Czechoslovakia gave a strong impulse to the creation of new national artistic institutions and to the idea of expressing one's own national identity through art.
Żydowskie tango i pytanie o tożsamość
- Edited by Julia Hoczyk, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Warsaw, Wojciech Klimczyk, Jagiellonian University, Krakow
-
- Book:
- Re-writing Dance Modernism: Networks
- Published by:
- Jagiellonian University Press
- Published online:
- 01 March 2024
- Print publication:
- 31 March 2023, pp 203-226
-
- Chapter
- Export citation
-
Summary
Prze-pisywać znaczy pisać od nowa. Z innego miejsca, uwzględniając wykluczone postaci, przewartościowując hierarchie. Rozsypując zastaną narrację. Szukając w niej szczelin i pustych miejsc. Jak jednak prze-pisać narrację jeszcze nienapisaną?
Pisząc o historii tanga argentyńskiego w Polsce, stajemy bowiem przed wyzwaniem opowiedzenia historii jeszcze nieopowiedzianej, istniejącej w ułamkach narracji, na zachowanych starych płytach, zdjęciach ze spektakli czy w scenach filmowych (ale już nie w ciałach tancerzy). Tym samym napisanie tekstu o polskim tangu do książki o prze-pisywaniu modernizmu w tańcu stawia przede mną zadanie cokolwiek paradoksalne i wewnętrznie sprzeczne: zaproponowanie narracji i zarazem przeciwnarracji, wskazującej na luki i puste miejsca w tej pierwszej. To trudne metodologicznie przedsięwzięcie. Wobec ogromu nieopracowanego materiału faktograficznego spróbuję zatem przedstawić stan badań, zarysować pole badawcze i omówić kilka kwestii teoretycznych.
Moim punktem wyjścia jest osobiste doświadczenie – tancerki tanga, a zarazem historyczki teatru i kulturoznawczyni. Chciałabym się przekonać, na ile pomoże mi ono w konstruowaniu owej nienapisanej narracji i w wypracowaniu narzędzi do odtworzenia mojego przedmiotu badań. Warto przypomnieć, że tak jak współczesna humanistyka odkrywa na nowo znaczenie doświadczenia1, tak w odniesieniu do refleksji o cielesności i technikach posługiwania się ciałem szczególne znaczenie doświadczeniu przypisuje somaestetyka. Jej twórca, Richard Shusterman, wielokrotnie podkreślał konieczność powiązania teoretycznej refleksji o ciele z praktyką – wszelkie techniki pracy z ciałem amerykański filozof uważa za równoprawną z teorią wiedzę o ciele. Sam praktykuje sztuki walki, jest nauczycielem i terapeutą metody Feldenkraisa. Pisze:
Podobnie jak wykwalifikowani robotnicy potrzebują konkretnej wiedzy na temat własnych narzędzi, tak i my potrzebujemy lepszej wiedzy somatycznej, aby poprawić nasze rozumienie i wykonywanie czynności w ramach różnych dyscyplin i praktyk. […] Bardziej rozwinięta świadomość naszego somatycznego medium może polepszyć jego wykorzystanie w zastosowaniu wszelkich innych narzędzi bądź innych mediów, ponieważ wszystkie one wymagają pewnej formy cielesnego działania, nawet jeśli chodzi tylko o zwykłe wciśnięcie guzika czy mrugnięcie okiem.
Korzenie
Wypada jednak zacząć od krótkiej historii gatunku. Tango wyewoluowało w drugiej połowie XIX wieku w delcie Rio de La Plata, w ubogich dzielnicach Buenos Aires i Montevideo, z rozmaitych tradycji muzycznych przywożonych do Argentyny i Urugwaju przez emigrantów z różnych zakątków świata: afrykańskiego candombe (rytm, który przetrwał przede wszystkim w milondze), afrokaraibskiej habanery (rytm), andaluzyjskiego flamenco (rytm, praca stóp, rola mężczyzny w tańcu), środkowoeuropejskiej polki (rytm, objęcie), a nawet włoskiej opery (technika wokalna, rola solisty w tango canción).