Powyższy cytat dotyka jednego z ważniejszych motywów twórczości Josepha Conrada – lęku przed ciemnością, która zawładnie światem. Ten niepokój wynikający z aury typowej dla schyłku epoki pogłębiała jeszcze świadomość ograniczonych możliwości poznawczych człowieka. Spod władzy rozumu wymykała się zwłaszcza natura ludzka. Jej zagadkowość stanowiła dla pisarza swoiste wyzwanie. Interesowało go bowiem to wszystko w postępowaniu człowieka, co nie poddawało się łatwym sądom i jednoznacznemu opisowi. Tę nieprzejrzystość ludzkiej natury i świata pisarz próbował ukazać jako nieustanną grę światła i ciemności.

Przygodowa fabuła jego utworów była tylko pretekstem do zadawania ważnych pytań dotyczących motywów kierujących działaniami jednostki. Autor stawia swych bohaterów wobec trudnych, a czasem wręcz dramatycznych wyborów moralnych po to właśnie, by dowiedzieć się o nich czegoś więcej, być może by poznać granice ludzkiego męstwa i tchórzostwa, między którymi rozpięty jest potencjał ludzkiej aktywności. Conrad się nie łudził. Jego życiowe doświadczenie potwierdzało to wielokrotnie: człowiek jest słaby, podatny na zło, woli bezpieczną niewolę niż ryzyko wolności. Jak stwierdza narrator w Zwycięstwie: ,,nad nieznaną potęgę przeznaczenia przedkłada nędzę niewolniczego barłogu”.

Równocześnie czasami stać człowieka na więcej – potrafi wznieść się ponad swą małość, egoizm i horyzont wyznaczony własnym interesem. Natura ludzka jest niepoznawalna do końca, stanowi tajemnicę, którą można zgłębiać, choć nigdy się nie dotrze do ,,jądra ciemności”. Mimo to jakby na przekór trudnościom pisarz podejmował wciąż ten skazany na niepowodzenie wysiłek. Gdyż, jak celnie ujął to Ramon Fernandez: ,,Conrad […] to pisarz, który nie odtwarza rzeczywistości otaczającej człowieka, lecz człowieka stojącego przed tą rzeczywistością”. Potwierdza to sam Conrad, pisząc, że celem sztuki jest ,,rzucać światło w mrok” – ukazywać życie ludzkie właśnie w jego niejednoznacznym i nieoczywistym wymiarze, jako swoistą grę światła i cienia.

Tak jak chybotliwy, niepewny blask świecy na chwilę wyłania z mroku szczegóły domostwa Steina, by zaraz znów pogrążyć je w ciemności, tak też widzimy świat przedstawiany przez Conrada – fragmentarycznie, za mgłą, która rozmywa kontury, lub w blasku, który oślepia.