[1] Cum multae res in philosophia nequaquam satis adhuc explicatae sint, tum perdifficilis, Brute, – quod tu minime ignoras – et perobscura quaestio est de natura deorum, quae et ad cognitionem animi pulcherrima est et ad moderandam religionem necessaria. de qua tam uariae sunt doctissimorum hominum tamque discrepantes sententiae ut non magno argumento esse debeat, principium philosophiae esse inscientiam, prudenterque Academicos a rebus incertis assensionem cohibuisse. quid est enim temeritate turpius aut quid tam temerarium tamque indignum sapientis grauitate atque constantia quam aut falsum sentire aut quod non satis explorate perceptum sit et cognitum sine ulla dubitatione defendere? uelut in hac quaestione plerique – quod maxime ueri simile est et quo omnes fere duce natura uenimus – deos esse dixerunt, dubitare se Protagoras, nullos esse omnino Diagoras Melius et Theodorus Cyrenaicus putauerunt. qui uero deos esse dixerunt tanta sunt in uarietate et dissensione, ut eorum infinitum sit enumerare sententias. nam et de figuris deorum et de locis atque sedibus et de actione uitae multa dicuntur, deque eis summa philosophorum dissensione certatur; quod uero maxime rem causamque continet, utrum nihil agant nihil moliantur omni curatione et administratione rerum uacent, an contra ab iis et a principio omnia facta et constituta sint et ad infinitum tempus regantur atque moueantur, in primis magna dissensio est, eaque nisi diiudicatur in summo errore necesse est homines atque in maximarum rerum ignoratione uersari.