Ngk. Sophonia Machabe Mofokeng (PhD) (1923–1957)

Bophelong ba hae bo kgutshwane o ngotswe dibuka tse tharo Senkatana (1952), Leetong (1954), le Pelong ya ka eo a e ngotseng pele a hlokahala e ile wa phatlalatswa selemong sa 1962. Hape o ile a ngola mmoho le Profesa C.M. Doke buka e bitswang A Textbook of Southern Sotho Grammar (1967).

O ngotse Pelong ya ka ha a ntse a le sepetlele Rietfontein moo a qetileng dikgwedi tse leshome le metso e robedi. Le ha a ne a kula o ngotse buka ena ka boswasi le metlae eo a neng a tsejwa ka yona. Mmadi a ka ba le kgopolo ya hore Mofokeng o ne a ngola a se a ntse a bona hore o se a tla hlokahala hobane dipalekgutshwe tse leshome le metso e mmedi ho tse mashome a mabedi tse bukeng ena, mokotaba wa tsona o itshetlehile ho bophelo le lefu.

Buka ena hape e ka nkwa e le eo a e ngotseng ka bophelo ba hae. M.M.Dube (1996: vii) o ngola jwana: ‘re elellwa kgokahanyao dingoloweng tsa hae le bophelo ba hae ba nnete hobane re na le pelaelo hore mesebetsi ya hae e ne e le ka bophelo ba hae. Batho ba re phethetseng tsa bophelo ba hae ba nnete ke ba lelapa la hae, metswalle le basebetsimmoho le yena’. Palekgutshweng ya Noka Mofokeng o ngola tjena: ‘Ha eso ke moeding wa Lesotho le Foreisetata. Ha ke qala ho hlaha mahlo ke ne ke se ntse ke tseba hore Lesotho ke mose ho Mohokare mono.’ Efela e le nnete hobane Mashaeng (Fouriesburg) e moeding wa Freistata le Lesotho.

Ntle le ho amanya noka le moedi o neng o arohanya diprovense le dinaha (jwalo ka ngwana o ne a ena le tumelo e tiileng ya hore meeding ya diprovense le dinaha kamehla ke dinoka – ha a hola, o ile a makatswa ke ho bona hore seo ha se kamoo a neng a hopola kateng), Mofokeng o bapisa noka le batho. Ho Noka o etsa papiso e hlollang ya noka le nako bophelong ba botho: